28 okt Op restaurant in Italië: het menu uitgelegd

In Italië en dus ook in Toscane heb je verschillende mogelijkheden om uit te gaan eten: osteria, trattoria, pizzeria en ristorante. Tegenwoordig is er nog maar weinig onderscheid en ligt het verschil enkel in het aanbod wat nog steeds het grootst is in de ristorante. Ook de pizzeria beperken zich niet enkel meer tot pizza maar ook hier kun je verschillende gangen verkrijgen.
Voor het gemak wordt hier de algemene naam restaurant gebruikt.

In de kleinere restaurantjes komt het soms voor dat het menu op een bord aan de ingang geschreven staat of dat er zelfs helemaal geen menu bestaat en dat de ober of eigenaar mondeling zegt wat de keuken die dag te bieden heeft. Een mondje Italiaans is in dat geval wel noodzakelijk.

Menu te lezen op bord aan de ingang

Anders dan in België en Nederland waar gewoonlijk een enkele hoofdschotel op het menu staat wordt dit in Italië opgesplitst in een primo, secondo en contorno. Een volledig Italiaans menu ziet er dan ook anders uit dan wat wij in ons thuisland gewoon zijn en is onderverdeeld in antipasto, primo, secondo, contorno en dolce.

Antipasto

Dit is het Italiaanse woord voor voorgerecht en in elk Toscaans restaurant staan steevast crostini Toscani en affettati misti op het menu.

• Crostini Toscani zijn geroosterde sneden brood belegd met ondermeer tomaat, olijvenpasta en kippenlevers
• Affettati misti zijn allerlei soorten beleg waaronder hesp en salami

Voorbeeld van een antipasto

Primo

Dit zijn de pastaschotels, risotto rijst en maaltijdsoepen. Houd er rekening mee dat een bord pasta, in tegenstelling tot België en Nederland, in Italië niet aanzien wordt als een complete maaltijd. Ook de pastasaus is heel miniem, de regel is dat als de pasta op is er geen saus meer in je bord mag liggen. Italianen eten pasta enkel met een vork en dus zonder lepel, wens je een lepel vraag dan om een cucchiaio (koekjajo uitgesproken).

Voorbeeld van een primo piatto – tagliatelle al tartufo

Soms zie je op het menu primo di terra en primo di mare staan. Dit verwijst naar vlees (terra = aarde) en vis (mare = zee)

Secondo e contorno

Bij deze gang kun je kiezen uit een vlees- of visschotel die meestal zonder groenten geserveerd wordt. Wil je groenten, aardappelen, frietjes of een salade erbij dan moet je die kiezen uit de contorni. Bij salades heb je gewoonlijk slechts keuze uit een insalata verde (enkel salade) of een insalata mista (salade met tomaten en eventueel uien). De salades moet je zelf voorzien van dressing (gewoonlijk olijfolie en balsamico azijn).

bistecca als secondo piatto

Dolce

Hiermee wordt het dessert genoemd. Op het menu in een Toscaans restaurant staan steevast vermeld tiramisu, panna cotta, torta della nonna en cantuccini e vin santo.

• Panna cotta is een soort pudding geserveerd met chocoladesaus, honing of saus van bosvruchten
• Torta della nonna is een taartbodem belegd met confituur of nutella
• Cantuccini e vin santo zijn de amandelkoekjes die gedrenkt worden in de zoete miswijn

Panna cotta

Café e amaro

Gewoonlijk wordt de avond afgesloten met een espresso koffie (zeker geen cappuccino) en een digestief, in Toscane gewoonlijk amaro (bitter) genoemd. Je kunt hierbij kiezen uit limoncello (likeur op basis van citroen), grappa (sterke drank gemaakt uit druivenschillen) en een amaro op basis van kruiden (meestal ramazzotti of unicum).

Limoncello als digestief

Opmerkingen:

De Italiaanse keuken is één van de beste ter wereld maar er wordt anders van genoten dan in België en Nederland. Terwijl in de Lage Landen lekker uitgebreid getafeld wordt met telkens een pauze tussen de verschillende gangen wordt in Italië alles in een mum van tijd geserveerd met hoogstens 10 minuten tussen twee gangen.

Het is dan ook heel gewoon dat een tafel in de loop van de avond tweemaal gereserveerd wordt.

Italianen houden van gezelschap waardoor ze meestal in (kleine) groep op restaurant gaan waardoor het er in de restaurants nogal luidruchtig aan toe kan gaan wanneer ze elkaar proberen te overtreffen in stemhoogte om aan het woord te komen.

Als je de rekening (il conto) krijgt dan zul je merken dat er onderaan vermeld staat pane e coperto waarnaast een klein bedrag in rekening werd gebracht. Meestal bedraagt dit €1 à €2 per persoon en wil letterlijk zeggen brood en dekken van de tafel.

Een fooi is niet verplicht maar wordt je natuurlijk wel in dank afgenomen.

Het voordeel van Italiaanse menu’s is dat je niet verplicht bent om alles te nemen en enkel kiest wat je wilt: antipasto en primo, antipasto en secondo, enkel secondo, … Keuze genoeg dus.

Wees ook niet verlegen om een leeg bord te vragen om bijvoorbeeld de antipasto of primo met twee te delen, dit wordt als heel gewoon gezien.